Prize Winners

Kim De Keersmaecker - KULeuven Het hergebruiken van het antidepressivum sertraline om de serine/glycine synthese verslaafde kanker aan te pakken. De herbedrading van het energiemetabolisme is een belangrijk kenmerk van kankercellen. In dit verband is onlangs duidelijk geworden dat bepaalde kankers hoge niveaus van serine en glycine produceren, en dat deze kankers verslaafd raken aan hun eigen serine/glycineproductie om hun excessieve groei in stand te houden. In het eerste deel van dit werk toonden wij aan dat ook acute lymfoblastische leukemie behoort tot de snel groeiende groep van aan serine/glycinesynthese verslaafde kankers. Het tweede deel van deze studie was gericht op het identificeren van klinisch toepasbare geneesmiddelen die de serine/glycinesynthese aanpakken, aangezien dit een specifieke kwetsbaarheid is in bepaalde kankercellen, maar niet in gezonde cellen. Door de aan de serine/glycine-synthese verslaafde gist- en borstkankercelmodellen te screenen, identificeerden wij het klinisch gebruikte antidepressivum sertraline (Serlain, Zoloft) als een specifieke remmer van de serine/glycine-synthese. Wij toonden aan dat een geneesmiddelencombinatie met sertraline de proliferatie van aan de serine/glycinesynthese verslaafde borstkankercellen in een muismodel efficiënt remt. Ons werk ondersteunt dus dat sertraline het potentieel heeft om een aantrekkelijk adjuvant therapeutisch middel te zijn voor de behandeling van de snel groeiende lijst van aan serine/glycinesynthese verslaafde kankers. Dit onderzoek werd uitgevoerd in het Laboratorium voor Ziekte Mechanismen bij Kanker (www.LDMC.be) van de KU Leuven en het Kanker Instituut Leuven (LKI). Het onderzoek heeft ook geprofiteerd van een nauwe samenwerking met de onderzoeksgroep van Prof. Bruno Cammue (KU Leuven) via het IOF-programma van Dr. Karin Thevissen en met de onderzoeksgroepen van Prof. Sarah-Maria Fendt (KU Leuven - VIB) en Prof. Arnout Voet (KU Leuven). Het gebruik van sertraline als middel tegen kanker is gepatenteerd (patent Pharmacological targeting of serine/glycine synthesis (PCT/EP2019/072826 27.08.2019)).

Dr Bernard Hanseeuw - UCLouvain De pathologie van Alzeimher opsporen voordat het geheugen achteruitgaat met behulp van nieuwe radiofarmaceutica De letsels van de ziekte van Alzheimer hopen zich op in de hersenen, minstens tien jaar voordat het geheugen begint af te nemen. Tot voor kort konden deze laesies alleen na autopsie worden waargenomen. De ontwikkeling van specifieke radiofarmaceutica die met PET-scans worden gebruikt, maakt het nu mogelijk Alzheimerlaesies in de hersenen van normale oudere volwassenen zichtbaar te maken, wat nieuwe onderzoekswegen opent, waaronder de mogelijkheid om preventieve therapieën te testen.

Dr Thomas Vanassche - KULeuven De rol van stolling bij invasieve staphylococcus aureus infecties Ons stollingssysteem is een tweesnijdend zwaard: het beschermt ons tegen ernstige bloedingen, maar anderzijds is de meerderheid van de sterfgevallen in de westerse wereld te wijten aan pathologische activering van het stollingssysteem. Dit leidt tot de vorming van bloedklonters die hartaanvallen, beroertes en longembolieën kunnen veroorzaken. Het wordt steeds duidelijker dat het stollingssysteem niet alleen belangrijk is om ons te beschermen tegen bloedingen, maar ook een belangrijke rol speelt bij de bescherming van het lichaam tegen infecties door bacteriën. Maar ook hier geldt dezelfde paradox. Terwijl bloedstolsels bacteriën kunnen 'vangen' en hun verspreiding voorkomen, kunnen sommige bacteriën gebruik maken van het stollingssysteem om ernstigere infecties te veroorzaken. In ons werk bestuderen wij hoe een specifieke bacterie, Staphylococcus aureus, het stollingssysteem gebruikt om ernstigere ziekten te veroorzaken. Staphylococcus aureus is een van de meest voorkomende oorzaken van dodelijke infecties; er sterven meer mensen aan infecties door deze bacterie dan aan HIV/AIDS. Het aantal infecties door S. aureus neemt elk jaar toe, en nog angstaanjagender is dat de toenemende resistentie tegen antibiotica het steeds moeilijker maakt die infecties te behandelen. Daarom hebben we dringend behoefte aan nieuwe therapieën om dit grote probleem in de gezondheidszorg te kunnen voorkomen en behandelen. Door beter te begrijpen hoe S. aureus ons stollingssysteem misbruikt wanneer het een infectie veroorzaakt, kunnen we strategieën ontwikkelen die dit voorkomen. In ons werk hebben we aangetoond dat we deze gevaarlijke bacterie kunnen 'ontwapenen' door zijn vele interacties met het stollingssysteem te voorkomen. Dit is bestudeerd in verschillende dierlijke infectiemodellen, en het onderzoek wordt voortgezet in een klinische proef. Samen met antibiotica kan een aanpak die de infectiviteit vermindert door gevaarlijke activering van stolling te voorkomen, leiden tot nieuwe en effectievere behandelingen voor een belangrijke en toenemende maatschappelijke uitdaging.

Dr Philip Van Damme - KULeuven Frontotemporale dementie veroorzaakt door Progranulinemutaties, behandelbare neurodegeneratieve aandoeningen?

Dr Emmanuel HERMANS - UCLouvain Farmacologische modulatie van glutamaatopname: manipulatie van de dwarsverbanden tussen neuro-inflammatie en excitotoxiciteit voor de behandeling van neurologische aandoeningen'. In de context van degeneratieve of letselziekten van het zenuwstelsel bestuderen wij de invloed van ontstekingsprocessen op de excitatoire communicatie tussen neuronen. Onze onderzoeksprogramma's zijn gericht op de ontwikkeling van nieuwe therapeutische benaderingen die ontsteking afkomstig van gliacellen en de glutamaattransmissie beïnvloeden.

Dr Eric STORKEBAUM - KULeuven Rol en therapeutisch potentieel van VEGF in motorneurondegeneratie: een studie bij transgene muizen en ratten Amyotrofische laterale sclerose (ALS) is een fatale motorneurodegeneratieve aandoening die wordt gekenmerkt door progressieve spierzwakte en spierafbraak, wat uiteindelijk leidt tot volledige verlamming en de dood. Wij hebben de rol en het therapeutisch potentieel van de angiogene factor VEGF in de pathogenese van ALS onderzocht. Wij konden aantonen dat verlaging van de VEGF-niveaus in muizen leidt tot degeneratie van de motorneuronen, wat ten minste gedeeltelijk te wijten is aan onvoldoende directe neuroprotectieve effecten van VEGF op de motorneuronen. Bovendien leidt verhoging van de VEGF-niveaus in muizen- en rattenmodellen van ALS, hetzij door virale genoverdracht, hetzij door toediening van VEGF-eiwitten, tot therapeutische effecten in deze preklinische modellen, met verbeterde motorische prestaties en een langere levensduur.

Dr Stéphane EECKHOUDT -UCLouvain "Bijdrage van intestinaal CYP3A aan het metabolisme van midazolam bij ratten".

Dr Philip Van Damme - KULeuven Frontotemporale dementie veroorzaakt door Progranulinemutaties, behandelbare neurodegeneratieve aandoeningen?

Dr Marleen DEPRE - KULeuven 'Leukotrienes'

Dr Hans DECKMYN - KULeuven "Bijdrage tot de ontwikkeling van een doeltreffend anti-bloedplaatjes geneesmiddel"

Dr Yves HORSMANS - UCLouvain "Bepaling van portosystemische shunts bij mensen door een niet-invasieve d-propyleentest".

Dr Vincent LECLERCQ - UCLouvain Klinische farmacologie van de inductie van enzymremming bij hydroxyl-deficiënte personen".

Dr Anne HOET-VAN HECKEN - KU Leuven "Farmacokinetische interacties tussen geneesmiddelen bij de mens In het werk ""Pharmacokinetic Drug Interactions in Man", A theoretical approach and experimental studies", wordt een aantal in vivo farmacokinetische interacties tussen geneesmiddelen en de mens gemeld. Bij farmacokinetische interacties gaat het om veranderingen in de processen van transport van een geneesmiddel naar en verwijdering van de plaats van werking. Onderliggende mechanismen zoals remming van oxidatieve biotransformatie, verplaatsing uit eiwitten en remming van tubulaire secretie worden beschreven.

Dr Jean-Pierre DESAGER - UCLouvain "Farmacokinetiek van fenofibraat - Bijdrage tot de studie van de klinische farmacologie ervan".

Dr Réginald HULHOVEN - UCLouvain "Farmacokinetische studie van vrij en DNA-gecomplexeerd Daunorubicine bij konijnen en in de menselijke kliniek"

Dr Budya TJANDRAMAGA - KULeuven 'Cardiovasculaire en renale effecten van L-dopa: een klinisch farmacologisch onderzoek'

Dr Frank BARO - KULeuven "Psychofarmacologisch onderzoek versus behandeling"